ส่งงานเรื่องบันไดเสียงดนตรีสากล โดย นางสาวกาญจนาพร อาริกุล เลขที่7

บันไดเสียง

บันไดเสียง คือ ระยะของเสียงเรียงลำดับจากเสียงต่ำไปหาเสียงสูง หรือจากเสียงสูงมาหาเสียงต่ำครบ 8 ขั้น เสียงประจำขั้นที่ 1 หรือขั้นที่ 8 เรียกว่า ทอนิก (Tonic) หรือคีย์โทน (Key Tone) และจะนำเสียงไหนมาตั้งใหม่เป็นเสียงที่ 1 ก็ได้ เมื่อเรียงลำดับเสียงให้ครบ 8 ขั้น ก็จะเกิดบันไดเสียงชุดใหม่ขึ้นมาอีก บันไดเสียงมี 2 ประเภท คือ
1. บันไดเสียงโครมาติก (Chromatic Scale) คือ บันไดเสียงที่มีระดับขั้นของเสียงห่างกันครึ่งเสียง เรียงลำดับกันไปทุกขั้น 13 ขั้นเป็น 1 ชุด เมื่อลำดับเสียงไปทีละขั้นจะปรากฏช่วงเสียงห่างกันครึ่งเสียง ดังนี้



2. บันไดเสียงไดอะทอนิก (Diatonic Scale) คือ บันไดเสียงที่มีระดับขั้นของเสียงห่างกันเต็มเสียงและครึ่งเสียงคละกันไป 8 ขั้น มี 2 ชนิด คือ
2.1 บันไดเสียงเมเจอร์ไดอะทอนิก (Major Diatonic Scale) เรียกย่อๆ ว่า บันไดเสียงเมเจอร์ มีระยะของเสียงห่างกัน ดังนี้



การเรียงลำดับเสียงสูงขึ้นและต่ำลงให้ถือหลักการออกเสียงของดนตรีสากล คือ โด เร มี ฟา ซอล ลา ที โด เรียงจากเสียงต่ำไปหาเสียงสูง และโด ที ลา ซอล ฟา มี เร โด เรียงจากเสียงสูงลงมาหาเสียงต่ำ และถ้าต้องการลำดับเสียงสูงขึ้นหรือต่ำลงเกินกว่า 8 ขั้น ให้ดูที่ภาพแสดงการหมุนเวียนของเสียง ดังนี้




จากภาพแสดงการหมุนเวียนของเสียงข้างต้นนี้ ถ้าต้องการลำดับเสียงสูงขึ้นให้หมุนไปทางขวา (ตามลูกศรวงนอก) ไปเรื่อยๆ และถ้าต้องการลำดับเสียงต่ำลงให้หมุนไปทางซ้าย (ตามลูกศรวงใน) ไปเรื่อยๆ เริ่มต้นที่เสียงใด ลำดับเสียงต่อไปไม่ว่าจะสูงขึ้นหรือต่ำลง 8 ขั้น จะพบว่าเสียงนั้นเป็นเสียงที่ซ้ำกัน เรียกช่วงเสียงที่ซ้ำกันและห่างกัน 8 ขั้นนี้ว่า ออกเทป (Octave)
เมื่อนำลำดับเสียงดังกล่าวไปเขียนเรียงลำดับบนบรรทัด 5 เส้น ที่มีกุญแจซอลบังคับ ตำแหน่งเสียงจะอยู่คาบเส้นและในช่องสลับกันไป ดังนี้



2.2 บันไดเสียงไมเนอร์ไดอะทอนิก (Minor Diatonic Scale) เรียกย่อๆ ว่า บันไดเสียงไมเนอร์ มี 2 แบบ ดังนี้
1) บันไดเสียงฮาร์มอนิกไมเนอร์ (Harmonic Minor Scale) บันไดเสียงแบบนี้มีเสียงเต็มอยู่ที่ 1-2 ,3-4, 4-5 มีครึ่งเสียงอยู่ระหว่าง 2-3, 5-6 และ 7-8 และมี 1 เสียงครึ่งระหว่าง 6-7 ขึ้นและลงเหมือนกัน เปรียบเทียบระยะความห่างของเสียงแต่ละขั้นเป็นหน่วย จะได้ดังนี้



2) บันไดเสียงเมโลดิกไมเนอร์ (Melodic Minor Scale) บันไดเสียงแบบนี้ขาขึ้นมีเช่นเดียวกันกับแบบฮาร์โมนิกจนถึง 5-6, 6-7, เป็นเสียงเต็ม 7-8 ครึ่งเสียง และขาลง 8-7 , 7-6 เป็นเสียงเต็ม และ 6-5, 3-2 เป็นครึ่งเสียง เปรียบเทียบระยะความห่างของเสียงแต่ละขั้นเป็นหน่วย จะได้ดังนี้