เพลงไทยเดิม โดย ด.ญ.สริตา พระกาศรี เลฃที่27

เพลงลาวสมเด็จ

เพลงสาวสมเด็จเป็นเพลงอัตรา ๒ ชั้น มีมาแต่โบราณ โดยอยู่ในชุดเพลงเรื่องลาวแพนใหญ่ เพลงนี้เป็นที่รู้จักกันดีมากยิ่งขึ้น เมื่อครูมนตรี ตราโมท แต่งเนื้อร้องประกอบการแสดงในชุด “ลาวสมเด็จ” ที่มักจัดขึ้นเนื่องในวันเฉลิมฉลอง หรือสมโภชต่าง ๆ เพราะคำร้องขึ้นต้นด้วย “อันสมเด็จพระมหากษัตริย์ราช” ตลอดเนื้อร้องกล่าวถึงพระมหากรุณาธิคุณต่อปวงประชาราษฎร์ ซึ่งมีความจงรักภักดีต่อสมเด็จพระมหากษัตริย์อย่างเปี่ยมล้น ด้วยเนื้อร้องนี้ ทำให้เพลงมีแนวคิดหลัก สมดังชื่อ "ลาวสมเด็จ" อย่างสมบูรณ์

ผู้ประพันธ์

อาจารย์มนตรี ตราโมท ศิลปินผู้ได้รับการขนานนามว่าเป็น คีตกวี๕ แผ่นดิน (ตั้งแต่รัชสมัยรัชกาลที่ ๕ – รัชกาลที่ ๙) ด้วยอายุอันยืนยาวถึง ๙๕ ปีท่านเติบโตมาในวงการดนตรีและวงการบัณฑิต นอกจากจะเชี่ยวชาญ ในการบรรเลงดนตรีแต่งทํานองเพลง บรรจุทํานองเพลงแล้ว ท่านยังมีความรู้ทางดุริยางคศาสตร์อย่างลึกซื้ง จนสามารถสร้างหลักสูตรและทฤษฏีทางดนตรีไทย จํานวนมากที่ใช้เป็นแบบแผนอยู่จนถึงปัจจุบัน โดยในจํานวน ผลงานที่มีอยู่มากมายนั้น “ดุริยางคศาสตร์ไทย ภาควิชาการ” ได้รับการยกย่องจากแวดวงวิชาการดนตรีว่าเป็น “ตําราดนตรีฉบับแรกของแผ่นดินไทย” เลยทีเดียว นับรวมแล้วท่านแต่งเพลงมากมายกว่า ๒๐๐ เพลง ทั้งเพลง ๓ ชั้น เพลงเถา เพลงประวัติศาสตร์เพลงระบํา และเพลงเบ็ดเตล็ด ฯลฯ ซึ่งความพยายามของท่านไม่เพียง ถ่ายทอดมุมมองที่มีต่อดนตรีไทยในภาคทฤษฎี หรือประวัติความเป็นมาเท่านั้น แต่ยังเป็นผลงานในลําดับต้นๆ ที่มีการเทียบเคียงความเหมือนและความต่างของดนตรีไทยกับดนตรีสากลอีกด้วย